“Onze innerlijke cinema”
In zijn boek Le cinéma intérieur* vertelt neuroloog Lionel Naccache dat onze hersenen eigenlijk maar dertien beelden per seconde op ons netvlies capteren. Net als in een film is wat wij met onze ogen waarnemen dus slechts een opeenvolging van vaste shots, dertien per seconde, die onze hersenen in scène zetten door zich de ontbrekende beelden voor te stellen. Het idee dat we de werkelijkheid moeten vertragen om haar waar te nemen en ons moeten voorstellen om haar te definiëren, stelt ons hele ‘zijn’ in vraag.
Fotografie Stel dat we onze retinale sequentie reduceren tot één enkel beeld, dan nog passen fotografen het analyseritme van dertien beelden per seconde toe. Daarom is het waarschijnlijk dat de hersenen zich ontbrekende beelden blijven voorstellen. Hiervoor gebruikt het brein zijn "databank" die gekoppeld is aan zijn perceptie van kleuren, vormen, materialen, plaatsen, alle details die eerdere ervaringen kunnen oproepen om te bouwen wat het denkt dat de ontbrekende beelden zijn. Zo creëert het brein een temporaliteit die het waargenomen beeld overstijgt. Wat het niet heeft opgelost: onbekwaamheden of hypothesen worden toch aangeboden, waardoor gevoelige gewaarwordingen ontstaan. Omdat de ervaring van elke persoon anders is, maakt de samenvoeging van deze eerdere ervaringen die onze hersenen leveren, van elk beeld, elke foto, een unieke ervaring. We zouden hypothetisch kunnen stellen dat de fotografische of picturale werkelijkheid voortkomt uit een intuïtie van de kunstenaar die verband houdt met deze bijzondere werking van de hersenen. Dat deze kunstenaar via beeldsuggestie anticipatief inspeelt op de productie door de kijker van bepaalde ontbrekende beelden. Dat, net als in de film, een fotografisch werk het resultaat zou zijn van een kundige montage door de kunstenaar en de kijker. Een stilstaande opname omlijst door onzichtbare maar participerende beelden. Zo fungeert het werk als een d i r i g e n t die onze innerlijke cinema beroert, als we ernaar kijken wordt het een deel van ons.
Voor het PhotoBrussels Festival 2023 heeft ELEVEN STEENS zes kunstenaars gekozen die zeer verschillende fotografische praktijken ontwikkelen. De foto's van Luc Praet zijn gestructureerd door licht en vooral door materie. De beelden die hij voorstelt functioneren als tweeluiken of drieluiken, waardoor reeksen ontstaan die tussen elk een tijdelijkheid inhouden. Het is alsof hij in een intuïtieve, perfecte beheersing van de dertien beelden per seconde er twee, soms drie, heeft gekozen om de creatie van hun ontbrekende beelden beter te begeleiden. De ongelooflijke materialiteit van de foto's van Luc Praet nodigt ons lichaam uit om deel te nemen aan de beschouwing ervan.
Harald Fernagu